August 31, 2018 अलौकिक वाङ्मयसम्राट श्रीमत् वासुदेवानंद सरस्वती (टेंब्ये) स्वामी महाराज

आज श्रावण कृष्ण पंचमी, कलियुगातले श्रीदत्तात्रेयप्रभूंचे पाचवे अवतार परमहंस परिव्राजकाचार्य श्रीमत् वासुदेवानंद सरस्वती (टेंब्ये) स्वामी महाराजांची १६४ वी जयंती.
प.प.श्री.थोरल्या महाराजांच्या दिव्य चरित्राविषयी या पूर्वीच्या काही पोस्टमधे सविस्तर लेखन केलेले आहे. त्यामुळे आज त्यावर न लिहिता, त्यांच्या अलौकिक वाङ्मयाच्या संदर्भाने काही लेखनसेवा करणार आहे. त्यांच्या चरित्रासंबंधीच्या लेखांच्या लिंक्स खाली देत आहे, त्यावर क्लिक करून तेही लेख जरूर वाचावेत.
१. श्रीवासुदेवानंद यती दत्तदिगंबर मूर्ती
https://rohanupalekar.blogspot.com/2016/08/?m=1

२. भावार्थ करुणात्रिपदीचा
https://rohanupalekar.blogspot.com/2017/06/blog-post_39.html?m=1

प.प.श्री.टेंब्येस्वामी महाराज हे अत्यंत अद्भुत अधिकाराचे महान कविवर्य, श्रेष्ठ ग्रंथकार व विलक्षण भाषाप्रभू होते. त्यांनी रचलेली विविध संस्कृत स्तोत्रे पाहताना आपण आश्चर्यचकितच होऊन जातो. वर्णमालेच्या क्रमाने रचलेले श्रीदत्तात्रेय अष्टोत्तरशतनाम किंवा दकारादि दत्तसहस्रनाम वाचताना तर हे विशेषत्वाने जाणवते. वर्णमालेच्या क्रमाने रचना करताना, एरवी कधीच वापरल्या न जाणा-या लृ, ण, ळ, ङ, ञ याही वर्णाक्षरांपासून सुरू होणा-या नामांसह भगवान श्रीदत्तात्रेयप्रभूंची एकूण एकशेआठ नावे स्वत: तयार करून या स्तोत्रात त्यांनी गुंफलेली आहेत. अशा प्रकारची रचना करणे किती अवघड असेल ? विचार पण नाही करू शकत आपण. परंतु स्वामी महाराज अगदी लीलया अशी विलक्षण रचना करून जातात.
दकारादि दत्तसहस्रनामाची गोष्टही काही वेगळी नाही. भगवान श्रीदत्तप्रभूंची ' द ' या एकाच अक्षरापासून सुरू होणारी, पूर्णपणे नवीन अशी एक हजार नावे त्यांनी रचलेली आहेत. त्यातही मनाला वाटेल तसे नाही, तर ' द ' च्या बाराखडीप्रमाणेच सर्व १५९ श्लोक रचलेले आहेत. कसले कौशल्य आहे हे, बापरे !! अशा प्रकारच्या व्याकरणाच्या किंवा शब्दांच्या एकाहून एक अद्भुत आणि चमत्कृतिपूर्ण रचना आपल्या वाङ्मयात ठायी ठायी केलेल्या आहेत श्रीस्वामी महाराजांनी. येथेच त्यांचे अवतारित्व उठून दिसते ! ते नि:संशय साक्षात् श्रीदत्तात्रेयप्रभूच होते; अन्यथा असे कार्य कोणी दुसरे कधीही करू शकणारच नाही !
भगवान श्रीदत्तात्रेय प्रभूंच्या सोळा अवतारांची चरित्रे त्यांनी आपल्या एका ग्रंथात सांगितलेली आहेत. त्याआधी त्यांनी या अवतारांच्या जयंतीदिनी करण्यासाठी म्हणून स्वतंत्र षोडशोपचार पूजाही रचलेली आहे. या पूजेची खासियत म्हणजे यातले पूजेचे मंत्रही परब्रह्माच्या अंगाने, अद्वैत तत्त्वज्ञानाच्या सिद्धांतांचे प्रतिपादन करणारेच आहेत. ही इतकी अर्थवाही व प्रगल्भ रचना आहे की आपण चकितच होऊन जातो. नैवेद्य दाखवण्याचा प्रचलित प्राणाय स्वाहा... मंत्र देखील त्यांनी यात बदलून, स्वतंत्र नवीन मंत्र त्यासाठी तयार केला आहे. केवळ या एका पूजेवर एक स्वतंत्र पीएच.डी होऊ शकते, इतकी जबरदस्त आहे ही पूजा.
श्रीस्वामी महाराजांच्या सर्व वाङ्मयाचा मेरुमणी शोभावा असा ग्रंथ म्हणजे 'श्रीदत्तमाहात्म्य' ! प.प.श्री.स्वामी महाराजांच्या साडेतीन हजार श्लोकांच्या संस्कृत श्रीदत्तपुराणाचे मराठी भाषेतील सार म्हणजे श्रीदत्तमाहात्म्य होय. या ग्रंथात प्रत्यक्ष भगवान श्रीदत्तप्रभूंचाच वास आहे. कारण तसाच आशीर्वाद स्वामी महाराजांनी शेवटी यात मागितलेला आहे. हा जवळपास साडेपाच हजार ओव्यांचा महान ग्रंथ म्हणजे अध्यात्मशास्त्राचा परिपूर्ण मार्गदर्शकच आहे. काय नाहीये यात ? योग आहे, भक्ती आहे, ज्ञान आहे, काव्य आहे, धर्मशास्त्र आहे, वैद्यक आहे, ज्योतिष आहे, मंत्र आहेत, लीलाकथा आहेत, अक्षरश: सर्वकाही आहे. अध्यात्माच्या 'अ' पासून ते आत्मज्ञानाच्या 'ज्ञ' पर्यंत एकूण एक गोष्टी स्वामी महाराजांनी या ग्रंथात सविस्तर मांडलेल्या आहेत. या एकाच ग्रंथाला मनापासून अनुसरले तरी आपले अवघे जीवन धन्य होऊन जाईल.
प.प.श्री.टेंब्येस्वामी महाराजांचे सारे वाङ्मय असेच अद्भुत आहे. अत्यंत प्रभावी अशा या मंत्रमय वाङ्मयाने आजवर लक्षावधी साधकांना ऐहिक व पारमार्थिक लाभ प्रदान केला आहे, त्यांचा कवचाप्रमाणे सांभाळ करून त्यांचा परमार्थमार्ग प्रशस्त केलेला आहे. आजही या मंत्रांचे कल्पनेत बसणार नाहीत असे अलौकिक अनुभव असंख्य जणांना नेहमीच येत असतात. म्हणूनच, प.प.श्री.टेंब्येस्वामी महाराजांच्या या प्रसन्न वाङ्मयमूर्तीला सज्जनांचा, साधकांचा प्रेमळ सांगातीच म्हटले जाते.
श्रीदत्तसंप्रदायाचे अध्वर्यू प.पू.श्री.मामासाहेब देशपांडे महाराजांच्या श्रीवामनराज प्रकाशनाने श्रीस्वामीमहाराजांचे महत्त्वाचे सर्व वाङ्मय *प.प.सद्गुरु श्रीवासुदेवानंद सरस्वती स्वामी महाराज अक्षयवाङ्मयमाला* या प्रकल्पाद्वारे, सर्वांगसुंदर अशा एकवीस ग्रंथांच्या माध्यमातून पुन:प्रकाशित केले आहे. शिवाय यातले सर्व संस्कृत वाङ्मय सोप्या मराठी अर्थासह छापले आहे. मराठी रचनांमध्ये देखील कठीण शब्दांचे अर्थ दिलेले आहेत. याही पुढे जाऊन आजच्या प्रचंड महागाईच्या काळातही हे सगळे ग्रंथ, केवळ या दिव्य वाङ्मयाच्या प्रचार प्रसारासाठी ३०% सवलतीत भाविकांना उपलब्ध करून दिलेले आहेत; हे श्रीवामनराज प्रकाशनाचे फारच स्तुत्य कार्य आहे. म्हणूनच आता आपण भाविकभक्तांनीच या देवदुर्लभ मंत्रमय साहित्याचा पुरेपूर लाभ घ्यायला हवा. मी त्यासाठी आपणां सर्व सुजाण वाचकांना आजच्या पावन दिनी हात जोडून कळकळीची प्रार्थना करतो. वेळात वेळ काढून प.प.श्री.थोरल्या महाराजांचे हे परमानंददायक वाङ्मय आयुष्यात एकदातरी वाचून काढावे, त्यावर मनन करावे व त्यांच्या अमोघ कृपेचा अनुभव घ्यावा, ही नम्र विनंती. ते साक्षात् परमकनवाळू श्रीदत्तात्रेयप्रभूच आहेत. त्यांची कृपा झाल्यावर मग आपल्याला कोणाची आणि कसली भीती ?
आजच्या प.प.श्री.वासुदेवानंद सरस्वती स्वामी महाराजांच्या पुण्यपावन जयंतीदिनी, त्यांच्याच शब्दांत त्यांच्या श्रीचरणीं आपण मनोभावे प्रार्थना करू या व त्यांच्या सकलार्थदायक पदकमली शरण जाऊन त्यांच्या कृपेची याचना करू या.
गुरो तुझी ही पदवारिधारा, धुवो सदा कायिक दोष सारा ।
सदैव माझें मन वाणि शुद्ध, करो तुझे नाम पवित्र सिद्ध ॥
"सद्गुरु स्वामीराया ! आपल्याच कृपाशीर्वादांच्या बळावर, आपले हे पावन सारस्वत आमच्या मनोमानसी स्थिर राहो, फुली-फळी बहरो आणि त्याच्या प्रसादाने आमचे अंत:करण श्रीदत्तप्रभूंच्या प्रेमाने, भक्तीने भरून जावो. श्रीदत्तनामातच आमचा श्वास न् श्वास रंगो, आमचे अवघे आयुष्य श्रीदत्तप्रेमाने प्रकाशमान होवो आणि श्रीदत्तचरणच आमचे जीवनसर्वस्व होवोत, हीच कळकळीची प्रार्थना !"
श्रीपादश्रीवल्लभ नरहरी दत्तात्रेया दिगंबरा ।
वासुदेवानंद सरस्वती सद्गुरुनाथा कृपा करा ॥
[ प.प.श्री.टेंब्येस्वामी महाराजांच्या ग्रंथांसाठी संपर्क : श्रीवामनराज  प्रकाशन, पुणे. © 02024356919 ]
लेखक - रोहन विजय उपळेकर
भ्रमणभाष - 8888904481